သားသမီးက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
ေကၽြးေမြးမပ်က္၊ ေဆာင္ရြက္စီမံ၊ ေမြခံထိုက္ေစ၊ လွဴမွ်ေ၀၍၊ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္၊ ၀တ္ငါးသြယ္၊ က်င့္ဖြယ္ သားတို႔တာ။
(၁) မိဘတို႔ကို လုပ္ေကၽြးျခင္း၊
(၂) မိဘတို႔၏ အမႈကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၃) မိဘစကားကို နားေထာင္၍ မိဘတို႔အေမြကို ခံထိုက္ ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊
(မိဘစကား နားမေထာင္က အေမြမခံထိုက္ပါ)
(၄) မိဘတို႔ ကြယ္လြန္ေသာအခါ မိဘတို႔အတြက္ ရည္စူး၍ ကုသိုလ္ျပဳလုပ္ အမွ်ေပးေ၀ျခင္း၊
(၅) မိဘတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း။
မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာညြႇန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊ ေပးေ၀ႏွီးရင္း၊ ထိမ္ျမားျခင္းလွ်င္၊ ၀တ္ငါးအင္၊ ဖခင္ မယ္တိုု႔တာ။
(၁) မေကာင္းမႈမ်ားကို တားျမစ္ျခင္း၊
(၂) ေကာင္းမႈ ေကာင္းရာမ်ားကို ညြႇန္ျပရျခင္း၊
(၃) အတတ္ပညာ သင္ၾကား ေပးရျခင္း၊
(၄) ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္စားဖို႔ရန္ ေပးရျခင္း၊
(၅) လက္ထပ္ထိမ္းျမား ေပးရျခင္း၊
ညီညာထၾကြ၊ ဆံုးမနာယူ၊ လာမူၾကိဳဆီး၊ ထံႏွီး. လုပ္ေကၽြး၊ သင္ေတြးအံရြတ္၊ တပည့္၀တ္၊ မခၽြတ္ ငါးခုသာ။
(၁) ဆရာသင္ၾကား ဆံုးမသမွ်ကို ေလးစားစြာ ဂရုတစိုက္ နာခံမွတ္သား ရျခင္း (ဆံုးမနာယူ)၊
(၂) ဆရာလာေသာအခါ ညီညာစြာ မတ္တတ္ရပ္လ်က္ ခရီးဦး ၾကိဳဆိုရျခင္း ( လာမူၾကိဳဆီး)၊
(၃) ဆရာ့ထံပါး ဆည္းကပ္ ခစားရျခင္း (ထံနီး)၊
(၄) ဆရာ့ထံပါး၀ယ္ ျပဳဖြယ္ကိစၥမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးရျခင္း (လုပ္ေကၽြး)
အတတ္လည္းသင္၊ ပဲ့ျပင္ဆံုးမ၊ သိပၸမခ်န္၊ ေဘးရန္ဆီးကာ၊ သင့္ရာအပ္ဖို႔၊ ဆရာတို႔၊ က်င့္ဖို႔ ၀တ္ငါးျဖာ။
(၁) သိသင့္သမွ် အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားးေပးရျခင္း၊
(၂) ဆံုးမ ၾသ၀ါဒေပး၍ ျပဳျပင္ေပးရျခင္း၊
(၃) မိမိတတ္သမွ် အကုန္သင္ေပးရျခင္း၊
(၄) တပည့္မ်ား ေဘးအႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစရန္ ၾကိဳတင္တားဆီး ကာကြယ္ေပးရျခင္း၊
(၅) မိမိထက္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္မည့္ ဆရာထံသို႔ အပ္ႏွံေပးရျခင္း။
မထီမဲ့ကင္း၊ အပ္ႏွင္းဥစၥာ၊ မိစၦာမွား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္၊ ျမတ္ႏိုးၾကင္၊ ငါးအင္ လင္က်င့္ရာ။
(၁) မိမိ မယားအား မထီေလးစား မျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိ ရွာေဖြရသမွ် ဥစၥာမ်ားကို အပ္ႏွံရျခင္၊
(၃) အျခားမိန္းမမ်ားႏွင့္ ေဖာက္ျပား က်ဴးလြန္မႈ မရွိရျခင္း၊
(၄) အ၀တ္အစားမ်ားကို ဆင္ယင္ေပးရျခင္း၊
(၅) ျမတ္ႏိုးၾကင္နာစြာ ဆက္ဆံရျခင္း။
အိမ္တြင္းမႈလုပ္၊ သိမ္းထုပ္ေသခ်ာ၊ မိစၦာၾကဥ္ေရွာင္၊ ေလ်ာ္ေအာင္ျဖန္႔ခ်ိ၊ ပ်င္းရိမမႈ၊ ၀တ္ငါးဆူ၊ အိမ္သူ က်င့္အပ္စြာ။
(၁) အိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းကိစၥကို အဆင္ေျပေစရန္ စီမံျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိလင္ေယာက်္ား အပ္ႏွံလာေသာ ဥစၥာမ်ားကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္း ထိန္းသိမ္းထားရျခင္း၊
(၃) မိမိေယာက်္ားမွ တပါးေသာ ေယာက်္ားတို႔ႏွင့္ မမွားယြင္း မေဖာက္ျပန္ရျခင္း၊
(၄) မိမိဘက္ေဆြမ်ိဳး လင္ဘက္ေဆြမ်ိဳးတို႔၌ မွ်မွ် တတ ေပးကမ္းရျခင္း၊
(၅) လုပ္ငန္းကိစၥ အ၀၀၌ ပ်င္းရိျခင္းကင္း၍ ကၽြမ္းက်င္ရျခင္း။
ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္၊ ကိုယ္ႏွင့္ယဥ္ထား၊ စီးပြားေဆာင္ရြက္၊ ႏႈတ္ျမြက္ခ်ိဳသာ၊ သစၥာမွွန္ေစ၊ ၀တ္ငါးေထြ၊ က်င့္ေလ မိတ္သဟာ။
(၁) မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ျခင္း၊
(၂) ကိုယ့္ေအာက္သို႔ မႏွိမ့္ခ်မူ၍ ကိုယ္နွင့္တန္းတူထားကာ ဆက္ဆံျခင္း၊
(၃) ႏွစ္ဦးႏွစ္၀ ၾကီးပြားရန္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၄) ေျပာဆိုဆက္ဆံရာ၌ စကားအရာ ေျပျပစ္ ခ်ိဳသာစြာ ေျပာရျခင္း၊
(၅) စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရာတြင္ သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈ မရွိဘဲ မွန္ကန္တိက်ျခင္း။
ေမ့ေလ်ာ့ေစာင့္လာ၊ ဥစၥာေစာင့္ေရွာက္၊ ေဘးေရာက္ကိုးကြယ္၊ ေဘးတြယ္မပစ္၊ သားျမစ္စဥ္ဆက္၊ မပ်က္ခ်ီးပင့္၊ ၀တ္ ငါးဆင့္၊ ျပဳက်င့္မိတ္ေဆြမ်ား။
(၁) ေမ့ေလ်ာ့ေနေသာ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၂) တစ္ဘက္မိတ္ေဆြ၏ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၃) မိမိမိတ္ေဆြ ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ အားကိုးရာ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၄) ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ ပစ္ပယ္စြန္႔ခြာ၍ မသြားရျခင္း၊
(၅) သားစဥ္ေျမးဆက္ အဆက္ဆက္ မိတ္၀တ္မပ်က္ဘဲ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ရျခင္း။
၀စြာ ေကၽြးေမြး၊ ျပဳေရးစီရင္၊ နာလွ်င္ကုေစ၊ ငွေ၀ရသာ၊ အခါကိုလႊတ္၊ အရွင္၀တ္၊ မခၽြတ္ ငါးခုသာ။
(၁) မိမိအလုပ္သမားကို ၀လင္စြာ ေကၽြးေမြးရျခင္း၊
(၂)သူတို႔လုပ္ႏိုင္ေသာ အလုပ္ကိုသာ လုပ္ေစျပီး သင့္ေလ်ာ္ေသာအခ်ိန္၌ ခိုင္းေစရျခင္း၊
(၃) မက်န္းမမာေသာအခါ၌ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ကုသေပးရျခင္း၊
(၄) ထူးဆန္းေသာ အစားအစာကို ရေသာအခါ ေ၀ငွေပးကမ္းရျခင္း၊
အိပ္ေသာ္ေနာက္က်၊ ထေသာ္ကားေရွ႕၊ ေပးမွယူအပ္၊ ေစ့စပ္ေဆာင္ရြက္၊ ေက်းဇူးျမြက္၊ ငါးခ်က္ ကၽြန္က်င့္ရာ။
(၁) ေနာက္က်မွ အိပ္ရျခင္း၊
(၂) အိပ္ရာမွ ေစာေစာထရျခင္း၊
(၃) မိမိအရွင္ ေပးကမ္းမွသာ ယူရျခင္း၊
(၄) မိမိအရွင္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို မခိုမကပ္ဘဲ ေစတနာ ေရွ႕ထား၍ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၅) မိမိအရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုသာ ေျပာဆိုရျခင္း။
ေကၽြးေမြးမပ်က္၊ ေဆာင္ရြက္စီမံ၊ ေမြခံထိုက္ေစ၊ လွဴမွ်ေ၀၍၊ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္၊ ၀တ္ငါးသြယ္၊ က်င့္ဖြယ္ သားတို႔တာ။
(၁) မိဘတို႔ကို လုပ္ေကၽြးျခင္း၊
(၂) မိဘတို႔၏ အမႈကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
(၃) မိဘစကားကို နားေထာင္၍ မိဘတို႔အေမြကို ခံထိုက္ ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊
(မိဘစကား နားမေထာင္က အေမြမခံထိုက္ပါ)
(၄) မိဘတို႔ ကြယ္လြန္ေသာအခါ မိဘတို႔အတြက္ ရည္စူး၍ ကုသိုလ္ျပဳလုပ္ အမွ်ေပးေ၀ျခင္း၊
(၅) မိဘတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း။
မိဘက်င့္၀တ္ ၅- ပါး
မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာညြႇန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊ ေပးေ၀ႏွီးရင္း၊ ထိမ္ျမားျခင္းလွ်င္၊ ၀တ္ငါးအင္၊ ဖခင္ မယ္တိုု႔တာ။
(၁) မေကာင္းမႈမ်ားကို တားျမစ္ျခင္း၊
(၂) ေကာင္းမႈ ေကာင္းရာမ်ားကို ညြႇန္ျပရျခင္း၊
(၃) အတတ္ပညာ သင္ၾကား ေပးရျခင္း၊
(၄) ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္စားဖို႔ရန္ ေပးရျခင္း၊
(၅) လက္ထပ္ထိမ္းျမား ေပးရျခင္း၊
တပည့္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး
ညီညာထၾကြ၊ ဆံုးမနာယူ၊ လာမူၾကိဳဆီး၊ ထံႏွီး. လုပ္ေကၽြး၊ သင္ေတြးအံရြတ္၊ တပည့္၀တ္၊ မခၽြတ္ ငါးခုသာ။
(၁) ဆရာသင္ၾကား ဆံုးမသမွ်ကို ေလးစားစြာ ဂရုတစိုက္ နာခံမွတ္သား ရျခင္း (ဆံုးမနာယူ)၊
(၂) ဆရာလာေသာအခါ ညီညာစြာ မတ္တတ္ရပ္လ်က္ ခရီးဦး ၾကိဳဆိုရျခင္း ( လာမူၾကိဳဆီး)၊
(၃) ဆရာ့ထံပါး ဆည္းကပ္ ခစားရျခင္း (ထံနီး)၊
(၄) ဆရာ့ထံပါး၀ယ္ ျပဳဖြယ္ကိစၥမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးရျခင္း (လုပ္ေကၽြး)
(၅) ဆရာသင္ေပး ျပီးေသာသင္ခန္းစာ မ်ားကိုေလးစားစြာ ေတြးေတာၾကံစည္ သင္အံေလ့က်က္ ႏႈတ္တက္ရြက္ဆို ရျခင္း (သင္ေတြးအံရြတ္)။
ဆရာက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
အတတ္လည္းသင္၊ ပဲ့ျပင္ဆံုးမ၊ သိပၸမခ်န္၊ ေဘးရန္ဆီးကာ၊ သင့္ရာအပ္ဖို႔၊ ဆရာတို႔၊ က်င့္ဖို႔ ၀တ္ငါးျဖာ။
(၁) သိသင့္သမွ် အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားးေပးရျခင္း၊
(၂) ဆံုးမ ၾသ၀ါဒေပး၍ ျပဳျပင္ေပးရျခင္း၊
(၃) မိမိတတ္သမွ် အကုန္သင္ေပးရျခင္း၊
(၄) တပည့္မ်ား ေဘးအႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစရန္ ၾကိဳတင္တားဆီး ကာကြယ္ေပးရျခင္း၊
(၅) မိမိထက္ ေက်းဇူးျပဳႏိုင္မည့္ ဆရာထံသို႔ အပ္ႏွံေပးရျခင္း။
လင္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး
မထီမဲ့ကင္း၊ အပ္ႏွင္းဥစၥာ၊ မိစၦာမွား၊ ၀တ္စားဆင္ယင္၊ ျမတ္ႏိုးၾကင္၊ ငါးအင္ လင္က်င့္ရာ။
(၁) မိမိ မယားအား မထီေလးစား မျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိ ရွာေဖြရသမွ် ဥစၥာမ်ားကို အပ္ႏွံရျခင္၊
(၃) အျခားမိန္းမမ်ားႏွင့္ ေဖာက္ျပား က်ဴးလြန္မႈ မရွိရျခင္း၊
(၄) အ၀တ္အစားမ်ားကို ဆင္ယင္ေပးရျခင္း၊
(၅) ျမတ္ႏိုးၾကင္နာစြာ ဆက္ဆံရျခင္း။
မယားက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
အိမ္တြင္းမႈလုပ္၊ သိမ္းထုပ္ေသခ်ာ၊ မိစၦာၾကဥ္ေရွာင္၊ ေလ်ာ္ေအာင္ျဖန္႔ခ်ိ၊ ပ်င္းရိမမႈ၊ ၀တ္ငါးဆူ၊ အိမ္သူ က်င့္အပ္စြာ။
(၁) အိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းကိစၥကို အဆင္ေျပေစရန္ စီမံျပဳလုပ္ရျခင္း၊
(၂) မိမိလင္ေယာက်္ား အပ္ႏွံလာေသာ ဥစၥာမ်ားကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္း ထိန္းသိမ္းထားရျခင္း၊
(၃) မိမိေယာက်္ားမွ တပါးေသာ ေယာက်္ားတို႔ႏွင့္ မမွားယြင္း မေဖာက္ျပန္ရျခင္း၊
(၄) မိမိဘက္ေဆြမ်ိဳး လင္ဘက္ေဆြမ်ိဳးတို႔၌ မွ်မွ် တတ ေပးကမ္းရျခင္း၊
(၅) လုပ္ငန္းကိစၥ အ၀၀၌ ပ်င္းရိျခင္းကင္း၍ ကၽြမ္းက်င္ရျခင္း။
မိတ္ေဆြက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္၊ ကိုယ္ႏွင့္ယဥ္ထား၊ စီးပြားေဆာင္ရြက္၊ ႏႈတ္ျမြက္ခ်ိဳသာ၊ သစၥာမွွန္ေစ၊ ၀တ္ငါးေထြ၊ က်င့္ေလ မိတ္သဟာ။
(၁) မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ျခင္း၊
(၂) ကိုယ့္ေအာက္သို႔ မႏွိမ့္ခ်မူ၍ ကိုယ္နွင့္တန္းတူထားကာ ဆက္ဆံျခင္း၊
(၃) ႏွစ္ဦးႏွစ္၀ ၾကီးပြားရန္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၄) ေျပာဆိုဆက္ဆံရာ၌ စကားအရာ ေျပျပစ္ ခ်ိဳသာစြာ ေျပာရျခင္း၊
(၅) စီးပြားေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရာတြင္ သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈ မရွိဘဲ မွန္ကန္တိက်ျခင္း။
ေက်းဇူးခံ မိတ္ေဆြက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
ေမ့ေလ်ာ့ေစာင့္လာ၊ ဥစၥာေစာင့္ေရွာက္၊ ေဘးေရာက္ကိုးကြယ္၊ ေဘးတြယ္မပစ္၊ သားျမစ္စဥ္ဆက္၊ မပ်က္ခ်ီးပင့္၊ ၀တ္ ငါးဆင့္၊ ျပဳက်င့္မိတ္ေဆြမ်ား။
(၁) ေမ့ေလ်ာ့ေနေသာ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၂) တစ္ဘက္မိတ္ေဆြ၏ ဥစၥာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္း၊
(၃) မိမိမိတ္ေဆြ ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ အားကိုးရာ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၄) ေဘးဒုကၡေရာက္ေသာအခါ ပစ္ပယ္စြန္႔ခြာ၍ မသြားရျခင္း၊
(၅) သားစဥ္ေျမးဆက္ အဆက္ဆက္ မိတ္၀တ္မပ်က္ဘဲ ေပးကမ္းခ်ီးျမႇင့္ရျခင္း။
အလုပ္ရွင္က်င့္၀တ္ ၅-ပါး
၀စြာ ေကၽြးေမြး၊ ျပဳေရးစီရင္၊ နာလွ်င္ကုေစ၊ ငွေ၀ရသာ၊ အခါကိုလႊတ္၊ အရွင္၀တ္၊ မခၽြတ္ ငါးခုသာ။
(၁) မိမိအလုပ္သမားကို ၀လင္စြာ ေကၽြးေမြးရျခင္း၊
(၂)သူတို႔လုပ္ႏိုင္ေသာ အလုပ္ကိုသာ လုပ္ေစျပီး သင့္ေလ်ာ္ေသာအခ်ိန္၌ ခိုင္းေစရျခင္း၊
(၃) မက်န္းမမာေသာအခါ၌ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ကုသေပးရျခင္း၊
(၄) ထူးဆန္းေသာ အစားအစာကို ရေသာအခါ ေ၀ငွေပးကမ္းရျခင္း၊
(၅) ဥပုသ္ေန႔၊ ပြဲေတာ္ေန႔၊ အလုပ္ပိတ္ရက္ စေသာအခါတို႔၌ အခိုင္းအေစ စာရင္းငွား ကၽြဲႏြားတို႔ကို မခိုင္းေစဘဲ အနားေပးရျခင္း၊ အခြင့္လႊတ္ရျခင္း။
အလုပ္သမားက်င့္၀တ္ ၅-ပါး
အိပ္ေသာ္ေနာက္က်၊ ထေသာ္ကားေရွ႕၊ ေပးမွယူအပ္၊ ေစ့စပ္ေဆာင္ရြက္၊ ေက်းဇူးျမြက္၊ ငါးခ်က္ ကၽြန္က်င့္ရာ။
(၁) ေနာက္က်မွ အိပ္ရျခင္း၊
(၂) အိပ္ရာမွ ေစာေစာထရျခင္း၊
(၃) မိမိအရွင္ ေပးကမ္းမွသာ ယူရျခင္း၊
(၄) မိမိအရွင္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို မခိုမကပ္ဘဲ ေစတနာ ေရွ႕ထား၍ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေဆာင္ရြက္ရျခင္း၊
(၅) မိမိအရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုသာ ေျပာဆိုရျခင္း။
No comments:
Post a Comment